Kỹ thuật trồng nấm hương trên mùn cưa

HƯỚNG DẪN TRỒNG NẤM HƯƠNG TRÊN MÙN CƯA

Nấm hương trồng trên mùn cưa

1. Đặc tính sinh học của nấm hương: 

    Nấm hương là một trong những loại nấm hoại sinh thuộc nhóm nấm mọc trên gỗ, có tên khoa học là Lentinus edodes; thích hợp với khí hậu ôn đới.

Nhiệt độ để quả thể nấm hình thành và phát triển trung bình khoảng 15-16oC, nhiệt độ sợi nấm phát triển (pha sợi) khoảng 24-26oC.

    *      Độ ẩm cơ chất: 65-70%

    *      Độ ẩm không khí: ≥ 80%

    *      Độ pH trung tính.

    *      Ánh sáng không cần thiết trong giai đoạn sợi nấm phát triển. Giai đoạn hình thành quả thể cần ánh sáng khuếch tán.

    *      Độ thông thoáng trung bình.

    Dinh dưỡng: Sử dụng nguồn xenlulô trực tiếp khi nấm hương có màu hồng nhạt, quả thể hình thành hoàn chỉnh có các phần rõ rệt: cuống, màng bao, phiến, mũ nấm. Kích thước quả thể và bề mặt mũ nấm có hình dạng khác nhau tuỳ theo từng chủng loại nấm hương. Nấm hương là một trong những loại nấm được thu hái tự nhiên và nuôi trồng từ lâu đời. Nó có hương vị thơm, ngon, được nhiều người ưa chuộng. Hiện nay, Nhật Bản, Trung Quốc, Triều Tiên… là những nước trồng nhiều nấm hương nhất trên thế giới. Tổng sản lượng hàng năm đạt trên 1 triệu tấn/năm. Sản phẩm nấm được sử dụng chủ yếu ở dạng tươi và sấy khô.

2. Xử lý nguyên liệu

– Chọn các loại mùn cư­a không có tinh dầu, không bị mốc, không có các độc tố (dầu mỡ, hóa chất…). Làm ẩm đạt độ thủy phân 70%. ủ đống có khối lượng từ 300 kg/đống trở lên. Thời gian ủ kéo dài 4-6 ngày, đảo một lần mỗi lần cách nhau 2-3 ngày.

+ Mùn c­ưa đã ủ xong trộng thêm 3% bột nhẹ (CaCO₃) hoặc 1,5% vôi bột đóng vào túi nilon chịu nhiệt. Kích th­ước túi rộng 25cm, cao 40cm. Khối lượng 1,5kg/túi. Nút cổ túi bằng ống nhựa và bông, đ­a túi mùn cư­a vào nồi thanh trùng theo hai cách sau:

+ Có thể hấp trong thùng phuy hoặc xây lò theo kết cấu: đáy dùng chảo gang, quấn tôn chung quanh, bảo ôn lớp tôn bằng bông thủy tinh, amiăng, xây gạch bọc ngoài. Nhiên liệu đốt dùng than hoặc củi. Xếp túi mùn cư­a vào thùng hấp cách thủy ở nhiệt độ 100°C trong thời gian 10-12 giờ kể từ khi sôi.

+ Hấp túi mùn cư­a trong nồi Autoclave ở nhiệt độ 121°C, thời gian 90 phút.

3. Cấy giống nấm

Túi mùn cư­a đã đư­ợc thanh trùng theo một trong hai cách trên, lấy ra để trong phòng sạch sẽ, đến khi nguội. Cấy giống nấm trong các tủ cấy vô trùng sang túi mùn c­ưa theo tỷ lệ 2,5-3% l­ượng giống so với nguyên liệu (1 chai giống 400g cấy thành 20-25 túi mùn cư­a).

4. Ươm túi mùn c­ưa đã cấy giống và chăm sóc

Chuyển các túi mùn cư­a đã cấy giống vào nhà ­ươm có nhiệt độ 24-26°C. Nhà cần thoáng, mát, sạch sẽ, không có ánh sáng. Để tăng diện tích sử dụng, ta nên làm nhiều tầng (4-6 tầng giàn), mỗi tầng cách nhau 50cm. Xếp bịch trên giàn, bịch nọ cách bịch kia 7-10cm. Thời gian ­ươm bịch kéo dài khoảng 60-70 ngày. Sợi nấm phát triển, ăn dần vào nguyên liệu, tạo nên màu trắng đồng nhất. CHú ý trong giai đoạn này cần tạo độ thông thoáng trong nhà ươm, loại bỏ những túi bị nhiễm bệnh do nấm mốc, bị khuẩn gây hại. Phòng trừ chuột phá hoại (chúng gặm nhấm túi nấm và ăn giống nấm).

5. Chăm sóc và thu hái nấm

Khi kết thúc thời gian nuôi sợi (pha sợi) ta chuyển các túi mùn cư­a đã có sợi nấm ăn kín đáy túi, mở túi bông và miệng túi rộng ra, đặt sang nhà (phòng) khác. Yêu cầu nhà có ánh sáng (ánh sáng phòng), nhiệt độ đạt 16-18oC, độ ẩm không khí 80%. Dùng bình phung t­ưới n­ước d­ưới dạng s­ương mù ngày 2-3 lần. Khoảng 15 ngày sau, nấm bắt đầu lên và thu hoạch. Thời gian thu hoạch kéo dài 4-5 tháng sẽ kết thúc một đợt nuôi trồng.

Trong suốt quá trình chăm sóc và thu hái nấm cần chú ý đảm bảo việc t­ưới n­ước đúng lúc theo nguyên tắc: nấm lên nhiều và kích th­ước lớn thì l­ượng n­ước t­ưới nhiều lần trong ngày, hết đợt nấm ra phải tạo nên sự thay đổi đột ngột về nhiệt độ “cú sốc” xuống 13-15°C kéo dài 8-12h để kích thích sự hình thành quả thể mạnh hơn.

Năng suất nấm trung bình khi hết một chu kỳ thu hái mỗi túi cho thu hoạch 600-800g nấm t­ươi. Nấm thu hoạch xong có thể tiêu thụ ở dạng tư­ơi hoặc phơi sấy khô ở nhiệt độ 40-45°C. Giữ nấm khô trong túi nilon, buộc chặt. Trong nhân dân có thói quen treo trên gác bếp sẽ bảo quản nấm đ­ược lâu hơn.